Wyldemerck, samen zoeken naar barakken in de bossen
Samenwerkingsverband Moluks Erfgoed in opdracht van Staatsbosbeheer
Verscholen tussen de bomen in een prachtig natuurgebied bij Balk (Fryske Marren) liggen, bijna onzichtbaar, de sporen van Kamp Wyldemerck. Hier was tussen 1954 en 1969 het enige islamitische woonoord van Nederland en de plek van de eerste moskee mét minaret. In 2022 gingen ongeveer 40 Molukse oud-bewoners, hun nazaten en enkele omwonenden aan de slag om deze vergeten geschiedenis nieuw leven in te blazen. In het archeologische participatieproject ‘Wyldemerck, samen zoeken naar barakken in de bossen’ doorlopen zij in 14 bijeenkomsten het hele traject van archeologisch onderzoek, van vooronderzoek tot veldwerk, uitwerking en presentatie. Samen dachten we na over de doelen van het onderzoek en in juni togen we vanuit Ridderkerk en Waalwijk in een grote bus naar Friesland om gewapend met jalons, camera’s en noordpijlen op zoek te gaan naar het verdwenen kamp. Er was ook ruimte voor gebed en uiteraard voor heerlijk Moluks eten. Als fantastisch resultaat vonden de oud-bewoners zelf de oorspronkelijke plaats terug van de moskee, een plek die sinds de jaren 70 overgroeid en verloren was geraakt.
Wyldemerck was slechts één van de 90 woonoorden in Nederland, maar dit project betekent een ongekende omkering van de betekenis van archeologie voor de hele Molukse gemeenschap. ‘Erfgoed is van iedereen’ zeggen we, maar nieuwe Nederlanders hebben zelden goede redenen zich voor archeologie te interesseren (’gaat niet over ons’). Tot nu dus, want dankzij Wyldemerck staat Molukse archeologie weer op de kaart, ditmaal als erfgoed, waarover ook die gemeenschap iets te zeggen heeft. Dit schept precedent in relatie tot de implementatie van het verdrag van Faro en de Omgevingswet. In het project heffen we bovendien de veronderstelde scheiding tussen ‘archeologie’ en ‘publiek’ op. Er is geen publiek, want iedereen is deelnemer en archeoloog tegelijk. Deze vergaande vorm van democratie maakt het project uniek in Nederlandse context.
Het project is een samenwerking tussen Samenwerkingsverband Moluks Erfgoed, Staatsbosbeheer, Moluks Historisch Museum, gemeente Fryske Marren, Rijksuniversiteit Groningen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Vrienden van BOEi. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie. De uitvoering wordt verzorgd door Marjolijn Kok en Jobbe Wijnen.
Kosten:
Gratis